Dag 62 – Estrella en omstreken

Donderdag 13 juli 2017

Amaai, na dat avontuurtje van gisterenavond met de Trapslang (Rhinechis scalaris) , gedroomd van slangen in alle maten en kleuren. Ik ben er niet echt bang van, maar als je niet weet met wel exemplaar je te maken hebt, kies je best voor het zekere… En Rosie: het was gelukkig géén Cantabrische adder…

Ik ga eens wat rondrijden vandaag. Is hier veel te zien en gisteren – toen ik met Charel op weg was, heb ik toch een paar dingen gemist. Ik parkeer mijn camionnette juist buiten Estella en loop een eindje camino, bergop naar de Fuente de Vino, die niet uit de wijnkelders van het klooster komt zoals Michelin ons probeert wijs te maken, maar wel uit die van “Bodegas Irache”. Vroeger, toen de dieren nog spraken, maakten de Benedictijner monniken zelf hun wijn, en was er een fontein waar pelgrims een slok konden drinken. Maar die lieten de abdij voor wat ze was en om die traditie voort te zetten, werd in 1991 de huidige fontein geïnstalleerd. Als je een glas wilt van de bodega, kost je dat 1,50 euro… Maar de wijn is gratis. Toen ik er juist vertrok, kwam er een Spaanse, bejaarde man en tapte een liter fles vol. Hij stapte in zijn auto op de parking voor het klooster…. Bij de fontein staat nochtans te lezen: ‘Bodegas Irache’ vraagt een verantwoordelijk verbruik van de wijn. Per dag is er 100 l beschikbaar. Laat asjeblief degenen na jou ook genieten van een dronk”…. Staat er ook in ’t Spaans op haha…

En ja Patricia, na de fontein en het klooster ben ik terug gewandeld naar mijn camionnette…

Op het plein voor het klooster is er een wijnmuseum van de ‘Bodegas Irache’. Allerlei spullen die gebruikt werden in vroegere tijden, staat er uitgestald. En je kunt natuurlijk proeven. Heb dat ook gedaan, 3 soorten. Maar toen 2 Zuid-Koreanen om een stempel kwamen vragen, ben ik er van tussen geglipt. De verleiding om wijnen te kopen is groot, maar mijn karakter nog groter…. (hahahahaha)

Het ‘Monasterio de Irache’. Nu een beetje geschiedenis hé mannen. Eerste vermelding dateert van 958. In 1033 kregen de monniken het kasteel van Monjardín en nadien kwamen daar kloosters, wijngaarden en kerken bij. Midden elfde eeuw stichtten ze een pelgrims-hospitaal. Maar de meeste invloed en pracht kwam er op het eind van die elfde eeuw. En de abdij werd rijker en rijker in de 12de eeuw. Eilaas, decadentie daalde neder bij de paterkes in de daarop volgende eeuwen, omdat de regel van Benedictus niet meer werd nageleefd en er te weinig monniken waren om elkaar te motiveren. Er dreigde bankroet.

Gelukkig kwam er beterschap in 1522, toen monniken van San Benito de Valladolid, de boel overnamen. Er werd een school geopend en in 1615 werd die een universiteit bij de gratie van paus Paulus V. Er kwam weer voorspoed. Ze moesten vertrekken bij de invasie van Napoleon in 1809 en een tweede keer in 1820. Koning Ferdinand VII liet hen terug komen, maar in 1839 sloot het klooster, de laatste ‘escolapios’ (religieuze orde in 1617 gesticht door San José de Calasanz) vertrokken pas in 1985.

De kerk is niet te bezoeken, wegens restauratiewerken. De universiteitsgebouwen, de nieuwe kloostergang, de refter en de kapittelzaal: niet te bezoeken. De oude kloostergang werd gebouwd midden 16de eeuw. Gotisch dus en niet mijn ding. Maar het is mooi, strak en sober.

Gisteren was ik niet tot in Villamayor de Monjardín geraakt. Moet zeggen: met de camionnette lukt het ook beter… De ‘Iglesia de San Andrés’ uit de 12de eeuw heeft een romaans portaal en een klokkentoren ui de 18de eeuw. De koster – een oude man, zit op een bankje voor de kerk. Het is er nogal donker en om iets te kunnen zien, moet je 1 euro in zo’n bakje steken. Ik had enkel een 2 euro munt. No problem: de koster neemt het stuk aan, loopt in de sacristie, steekt het licht aan en ook nog twee kaarsen. Zo werden mijn 2 euro besteed. De kerk zelf is zeer sober, zoals het een romaanse kerk betaamt, heeft een prachtige akoestiek – de koster heft een gezang aan, en een zilveren kruis ‘ouder dan duizend jaar’ volgens de koster.

Op het pleintje voor de kerk zitten pelgrims rustig een boterhammeke te eten eer ze voorthuppelen richting ‘Los Arcos’.

Naar het ‘Monasterio de Iranzu’. De weg naar het klooster, de NA-7135 vanaf de NA-120 is smal en gaat door een prachtige kloof. Er zou al een klooster geweest zijn in de 11de eeuw, maar de Cisterciënzers – de mannen van Sint Bernard, namen het klooster in 1176 over, daarin gesteund door de bisschop van Pamplona die zijn broer als abt aanstelde.

Door koninklijke schenkingen werd de invloed van de abdij hier ook groter. De abdij bezat akkers, weilanden, molens, dorpskerken, kleine landelijke kloosters, maar ook huizen, paleizen en hele dorpen. Over heel Navarra hadden ze domeinen. In de 12de eeuw tot aan Los Arcos, Milagro, de valleien van Guesalaz, Gõni, Valdizarbe en Pamplona. Buiten Navarra bestuurden ze een klooster in San Sebastian en na de Reconquista kregen ze huizen en land in Sevilla en Cordoba.

Kregen het in de 15de eeuw lastig omdat ze tijdens de oorlog tussen Navarra en Castilie, de kant kozen van de Agramonteses. Verkeerde keuze dus. Castilië wint en verovert Navarra. Barre tijden volgen en het werd maar beter toen Filips IV koning werd in 1621.
In 1835 werden ze onder de vleugels genomen door de Carlisten, maar in 1839 werd het klooster staatseigendom. En zoals dat gaat met dingen die beheerd worden door de staat, werd het klooster aan zijn lot over gelaten tot in 1942 het klooster werd herbouwd. In 1945 nemen de theatijnen er hun intrek– nog nooit van geoord. Feit is dat dit vrome mensen zijn….

Het klooster is prachtig en de overgang van romaans naar gotiek is duidelijk te zien in de kloostergang. De kapittelzaal en de grote keuken – hier ook betalen om licht te hebben, komen uit op de kloostergang. De kerk is sober, strak en mooi. De inkom van 2,5 euro is rechtvaardig.

In de kantine buiten het klooster, drink ik een pint en eet een pintxo. Groot alarm: ’t is begod Amstel, stel je voor….

Ik rij verder langs de NA-120 naar de Lizarraga, een kale berg, vol keien en rotsen en honderden loslopende, half wilde paarden, goed uit de kluiten gewassen, en witte koeien. Bellen om de nek laten weten waar ze zijn. Ik sta hier op een plekje in het ‘Parque Natural de Urbasa y Andía’ en een paar koeien staan luid beierend naast mijn camper rustig te grazen.

Boven de top ‘Alto de Lizarraga’ hangen wolken. Maar ik, 2 km er vandaan, sta mooi in de zon te blinken. ’t Is nu bijna halfzes, tijd om terug te keren naar Estella…

Doeme, mijn centen zijn op. Vlug nog met Charel naar Estella. Kwestie dat ik morgen mijn 4-daags verblijf alhier kan betalen. En mijn eten straks….